ΝΕΑ

Περπατώ στο σήμερα βαδίζοντας στο χθες


Το παιχνίδι σχεδίασε ο Ηρακλής Λαμπαδαρίου
Φιλόλογος, Δημιουργός των Εκδόσεων Σαΐτα


Εισαγωγικό κείμενο για τους μαθητές
Τι σου έρχεται στο μυαλό όταν ακούς τη λέξη «Ιστορία»; Χμ, για να μαντέψω: χρονολογίες, πρόσωπα, γεγονότα, αποστήθιση; Μήπως όμως είναι ένας θησαυρός που σου έχουν αφήσει όσοι έζησαν πριν από σένα και σε προσκαλούν να τον ανακαλύψεις; Άλλα κομμάτια αυτού του θησαυρού, τα έχουν ανακαλύψει κάποιοι πριν από σένα, τα οποία φυσικά και μπορείς να δεις κι ο ίδιος από κοντά. Άλλα πάλι παραμένουν ακόμη καλά κρυμμένα και περιμένουν κάποιον να τα ανακαλύψει. Μήπως είσαι εσύ αυτός; Τι λες; Πάμε να παίξουμε;

Οδηγίες παιχνιδιού
Ακολουθώντας την παρακάτω διαδρομή στη χερσόνησο της «Παναγίας», της παλιάς πόλης της Καβάλας, θα συναντήσεις ορισμένα μνημεία, χώρους και κτίσματα ιστορικού ενδιαφέροντος. Πέντε από αυτά θα σου δώσουν μέσα από απλές αριθμητικές πράξεις, τα στοιχεία που χρειάζεσαι για να βρεις τη λέξη-θησαυρό που έχει πολύ μεγάλη δύναμη (αποτελείται από πέντε γράμματα).

Ανηφορίζοντας λοιπόν τη Θεοδώρου Πουλίδου, θα συναντήσεις στα δεξιά σου το ιστορικό κτίριο του 5ου Γυμνασίου Καβάλας. 


Γνωρίζω ότι: κτίστηκε περίπου το 1905 | είναι εξαιρετικό δείγμα οθωμανικού νεοκλασικισμού | χρησιμοποιήθηκε ως οικία ενός Τούρκου εμπόρου | από το 1922 χρησιμοποιήθηκε για τη στέγαση σχολείων | κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και της Κατοχής στέγασε τη Βουλγαρική αστυνομία (Οχράνα)

Ακριβώς στην απέναντι πλευρά, ένας πελώριος βράχος σκεπάζει ένα μικρό καφέ που φαίνεται σαν να έχει χτιστεί μέσα σ’ αυτόν. Πάνω στον βράχο θα δεις ένα μικρό τμήμα του πέτρινου οχυρωματικού τείχους. 




Λίγα μόλις μέτρα μετά το σχολείο, μπορείς να πάρεις τη θέση σου στην πρώτη πολεμίστρα του παράλιου τείχους της πόλης. Από εκεί παρατηρείς αρκετά σημεία του κέντρου της πόλης, του λιμανιού, ακόμη και του πλούσιου περιαστικού (ή αισθητικού) δάσους. 







Αν συναντήσεις κόσμο στην πρώτη πολεμίστρα, μην απογοητευτείς καθώς μετά από 9 μόλις βήματα, περιμένει να σε υποδεχθεί η δεύτερη που είναι ψηλότερη από την πρώτη.

Συνεχίζοντας τη διαδρομή σου στον πλακόστρωτο δρόμο, στα δεξιά σου, σε περιμένει το Ιμαρέτ. 


Γνωρίζω ότι: σήμερα λειτουργεί ως 5* Ξενοδοχείο | κατά την τελευταία Οθωμανική περίοδο: αποτελούσε συγκρότημα θρησκευτικού, εκπαιδευτικού και φιλανθρωπικού χαρακτήρα | ανεγέρθηκε το διάστημα 1817-1821 από τον Μεχμέτ Αλή | έχει συνολική έκταση: 4.200 τ.μ. | διέθετε: 2 μεντρεσέδες (σχολεία ανώτερης βαθμίδας), 2 μεστζίτ (αίθουσες διδασκαλίας και προσευχής), 1 ιμαρέτ (πτωχοκομείο), 1 μεκτέμπ (σχολείο πρώτης βαθμίδας), γραφεία της διεύθυνσης γύρω από 4 αυλές

Περπατάς παράλληλα με τον εξωτερικό του τοίχο για αρκετά μέτρα ώσπου να συναντήσεις στα αριστερά σου το σπίτι του Μεχμέτ Αλή (γνωστό και ως «κονάκι» του Μοχάμετ Αλή).


Γνωρίζω ότι: αναφέρεται και ως «κονάκι του Μοχάμετ Αλί» | ανεγέρθηκε το 1780 | ανήκε στην οικογένεια του Πασά της Αιγύπτου | αποτελεί εξαιρετικό δείγμα οθωμανικής αρχιτεκτονικής | αναπαλαιώθηκε την περίοδο 2001-2004

Το πρώτο στοιχείο είναι εκεί. Η απάντηση βρίσκεται στον αριθμό των γλωσσών που είναι γραμμένη η επιγραφή ακριβώς πάνω από την είσοδο της οικίας του Μεχμέτ Αλή. Η επιγραφή είναι γραμμένη σε _ γλώσσες. Σε ποιο γράμμα της ελληνικής αλφαβήτου αντιστοιχεί ο αριθμός που βρήκες; Το γράφεις σ’ ένα χαρτί για να μην το ξεχάσεις.

Δίπλα από την οικία του Μεχμέτ Αλή, μπορείς να δεις τον μπρούντζινο έφιππο ανδριάντα που στήθηκε προς τιμήν του. 




Γνωρίζω ότι: η επιγραφή στη βάση του αγάλματος αναγράφει "ΕΙΣ ΤΗΝ Α.Μ. ΤΟΝ ΒΑΣΙΛΕΑ ΤΗΣ ΑΙΓΥΠΤΟΥ ΦΟΥΑΤ ΤΟΝ Αον. ΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΑΙΓΥΠΤΟΥ ΕΥΓΝΩΜΟΝΟΥΣΑΙ"

Απέναντι από την πλατεία του Αιγύπτιου Βασιλιά, μπορείς να θαυμάσεις την αμφιθεατρικά κτισμένη πόλη της Καβάλας, τους ταξιδιώτες που αποβιβάζονται και επιβιβάζονται στα πλοία και τους ψαράδες που, ακούραστοι και χωρίς να επηρεάζονται από τις καιρικές συνθήκες, απλώνουν τα δίχτυα τους.

Βαδίζοντας αντίθετα από την κατεύθυνση που ήρθες, στα αριστερά σου, ανοίγεις τη μεγάλη σιδερένια πόρτα του αυλόγυρου του Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου. 



Ξεκουράζεσαι για λίγο σε ένα από τα πολλά πράσινα παγκάκια και απολαμβάνεις τη δροσιά του νερού από την εξωτερική βρύση με θέα τα απόκρημνα βράχια που οδηγούν στο απέραντο γαλάζιο. Βγαίνοντας από τον αυλόγυρο, συνεχίζεις με κατεύθυνση αριστερά και μπαίνεις σε έναν άλλο αυλόγυρο, αυτόν του 7ου Δημοτικού Σχολείου Καβάλας. Εκεί σε υποδέχεται ένα επιδαπέδιο παιχνίδι με πολλούς αριθμούς σε κουτάκια.



Το δεύτερο στοιχείο βρίσκεται στην πρόσοψη του σχολείου αυτού. Από τα παράθυρα που θα μετρήσεις, θα αφαιρέσεις τον αριθμό που βρήκες από το πρώτο στοιχείο. Το αποτέλεσμα της πράξης είναι το δεύτερο στοιχείο που θα σε οδηγήσει στο δεύτερο από τα πέντε γράμματα που ψάχνεις. Σημείωσε το γράμμα που βρήκες.

Σε λίγο βρίσκεσαι σ’ ένα από τα ομορφότερα μέρη της πόλης, δίπλα στον φάρο να επιλέγεις ποιο τοπίο θέλεις να γεμίσει την όρασή σου: το νησί της Θάσου στο βάθος, το Άγιον Όρος στα δυτικά, τα παράλια της Κεραμωτής στα ανατολικά, η πόλη της Καβάλας με τα χρώματα του γαλάζιου της θάλασσας και του πράσινου του δάσους της. Βρίσκεσαι σ’ ένα ιδανικό μέρος για τις αναμνηστικές σου φωτογραφίες μαζί με τους γονείς σου!


Γνωρίζω ότι: κατασκευάστηκε γύρω στο 1880-1890 | το 1929: ξαναγίνονται εργασίες στην κατασκευή του | το 1945: ο φάρος παίρνει τη σημερινή του μορφή | πρόσφατες έρευνες έφεραν στο φως ένα μικρό σπίτι, προφανώς του φαροφύλακα, και μια απότομη στενή σκάλα ακριβώς κάτω από τον φάρο

Φεύγοντας από την αυλή του σχολείου, αν σηκώσεις λιγάκι το βλέμμα σου, θα δεις το Φυλάκιο που φαίνεται από την Ακρόπολη της παλιάς πόλης. Σε πολύ λίγο θα βρίσκεσαι μέσα σ’ αυτό και θα βλέπεις από το μικρό παραθυράκι του το σημείο στο οποίο βρίσκεσαι τώρα.  Μόλις φθάσεις ξανά στην οικία του Μεχμέτ Αλή, συνεχίζεις λίγο ακόμη το περπάτημα μέχρι να συναντήσεις πολλές σκάλες. 



Τις ανεβαίνεις, παρατηρώντας την αρχιτεκτονική των σπιτιών με τα «σαχνισιά» (τα ξύλινα μαδέρια-υποστυλώματα που στηρίζουν τα δωμάτια του ορόφου που επεκτείνονται πέρα από τα όρια της τοιχοποιίας του ισογείου) και συνεχίζεις μέχρι το τέλος του στενού δρόμου προς τα αριστερά. 



Εκεί συναντάς το συγκρότημα του Χαλίλ Μπέη.


Γνωρίζω ότι: περιλαμβάνει το τέμενος του Χαλίλ Μπέη (αρχές 20ου αιώνα, κτισμένο πάνω στα θεμέλια παλαιοχριστιανικής βασιλικής), παλαιότερο μιναρέ (ίσως του 16ου αιώνα) και μεντρεσέ (σχολείο ανώτερης βαθμίδας)

Ορίστε και το τρίτο στοιχείο. Για να το βρεις, θα χρειαστούν περισσότερες πράξεις απ’ ότι στα δύο προηγούμενα στοιχεία. Πόσες σκάλες οδηγούν στην είσοδο του τεμένους; _ σκάλες. Πόσες λάμπες φωτίζουν την είσοδο του τεμένους; _ λάμπες Στο γινόμενο των δύο αριθμών που βρήκες, προσθέτεις το διπλάσιο του πρώτου αριθμού (αριθμός σκαλοπατιών). Το άθροισμα αυτό σου δίνει έναν αριθμό που αντιστοιχεί σ’ ένα γράμμα του ελληνικού αλφαβήτου και είναι το τρίτο γράμμα στη λέξη που ψάχνεις.

Κατευθύνεσαι ακόμη ψηλότερα για να φτάσεις στην Ακρόπολη, στο Φρούριο. Μεταξύ Ανθεμίου και Φειδίου, στρίψε στη μικρή ανηφόρα. Στην Ισιδώρου, ανέβα τα σκαλοπάτια με προσοχή για να μην χτυπήσεις στο χαμηλό μπαλκόνι που βρίσκεται στα αριστερά σου και αντικρίζεις τις τελευταίες σκάλες που θα σε οδηγήσουν στο Φρούριο.

Μπορείς, αν θέλεις, να ανεβείς τις ελάχιστες σκαλίτσες που υπάρχουν δίπλα από το πωλητήριο και πριν το αναψυκτήριο για να θαυμάσεις μπροστά σου το νησί της Θάσου και στα αριστερά σου, τα παράλια της Κεραμωτής στο απέραντο γαλάζιο ουρανού και θάλασσας.

Κατεβαίνεις τις σκάλες και συνεχίζεις ευθεία. Στα δεξιά σου είναι ο κεντρικός κυλινδρικός πύργος. 


Γνωρίζω ότι: χτίστηκε στο πρώτο τέταρτο του 15ου αιώνα πάνω στα θεμέλια βυζαντινού πύργου

Ανεβαίνεις τους 3 ορόφους του και βρίσκεσαι κάτω από τη γαλανόλευκη που κυματίζει, έτοιμος να παρατηρήσεις όποιο σημείο της πόλης θέλεις από το τηλεσκόπιο που υπάρχει. Θυμήσου πως στον πύργο μπορούν να ανέβουν ταυτόχρονα το πολύ 7 άτομα και πρέπει να είναι πάνω από 10 ετών.

Κατεβαίνοντας από τον πύργο, στα δεξιά σου συναντάς τη δεξαμενή νερού, πολύτιμη για την εποχή εκείνη, και την αποθήκη πυρομαχικών και τροφίμων που μετά από κάποιο διάστημα χρησιμοποιήθηκε ως φυλακή. 


Γνωρίζω ότι: είναι ημιυπόγειο κτίσμα παλαιοχριστιανικών ή βυζαντινών χρόνων | επάνω στο δυτικό τμήμα της επίπεδης εξωτερικής στέγης διασώζονται τα ερείπια μεταγενέστερου τζαμιού
Γνωρίζω ότι: κτίστηκε γύρω στα 1530 | αποτελούσε αποθήκη πυρομαχικών και τροφίμων | μετατράπηκε σε φυλακή τον 18ο-19ο αιώνα

Αυτό είναι το μεγαλύτερο κτίσμα που υπάρχει στο Φρούριο και στη μια του γωνιά μπορείς να δεις και να αγγίξεις σιδερένιες μπάλες (πυρομαχικά) που χρησιμοποιούσαν για τα κανόνια.



Ανεβαίνοντας από το κτίριο αυτό, συνεχίζεις τη διαδρομή σου στα δεξιά και συναντάς το Φυλάκιο. 


Γνωρίζω ότι: πρόκειται για κατασκευή με αλλεπάλληλες αλλοιώσεις και μετασκευές | πιθανώς χρησίμευε ως κατάλυμα της φρουράς | τον 15ο αιώνα ένας δεύτερος μεγάλος τετράγωνος πύργος υψωνόταν στο συγκεκριμένο σημείο | δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς απέκτησε τη σημερινή του μορφή

Εκεί, από το πρώτο παράθυρο που θα υπάρχει στον τοίχο που βλέπεις με το που μπαίνεις στο κτίσμα, μπορείς να δεις όλα αυτά που πριν λίγο επισκέφτηκες (την οικία του Μεχμέτ Αλή, τον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου, τον φάρο, το 7ο Δημοτικό Σχολείο, το συγκρότημα του Χαλίλ Μπέη).

Εκεί σε περιμένει και το τέταρτο στοιχείο. Πόσα παράθυρα έχει το Φυλάκιο; _ παράθυρα. Πόσες είναι οι πλευρές του κτίσματος που δεν έχουν πόρτα; _ πλευρές. Το γινόμενο των δύο αριθμών σου δίνει το τέταρτο στοιχείο! Γράψε το γράμμα της ελληνικής αλφαβήτου που αντιστοιχεί στον αριθμό που βρήκες.

Βγαίνοντας από το Φυλάκιο, μπορείς στα αριστερά να ανέβεις με μεγάλη προσοχή από τις πέτρινες σκαλίτσες στις πολεμίστρες του κάστρου και να θαυμάσεις τη θέα.



Αφού τελειώσεις την περιήγησή σου στα σωζόμενα κτίσματα του Φρουρίου, μπορείς να δεις το υπαίθριο θέατρο όπου κατά τους καλοκαιρινούς μήνες φιλοξενούνται θεατρικές παραστάσεις, μουσικές συναυλίες και μουσικοχορευτικά δρώμενα.


Γνωρίζω ότι: αξιοποιείται κατά τους καλοκαιρινούς μήνες με θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες και μουσικοχορευτικά δρώμενα

Καθώς φεύγεις από την κεντρική πύλη του Φρουρίου, κατεβαίνεις τις σκάλες και συνεχίζεις ευθεία. Μετά από λίγα μέτρα, στο τέλος της οδού Λ. Κατσώνη, περνάς κάτω από την πύλη ΠΛ5 που είναι κτισμένη στο ψηλότερο και πιο δυσπρόσιτο σημείο του χερσαίου τείχους. 


Γνωρίζω ότι: κατασκευάστηκε τον 16ο αιώνα | είναι κτισμένη στο υψηλότερο και πιο δυσπρόσιτο σημείο του χερσαίου τείχους | αποσκοπούσε στον έλεγχο και την προστασία της συγκεκριμένης πλευράς του οικισμού και επιτηρούσε το ανατολικό λιμάνι της πόλης

Από εκεί μπορείς να δεις καλύτερα τις «Καμάρες» και το ανατολικό λιμάνι της πόλης όπου ακόμη και σήμερα λειτουργεί ναυπηγείο.

Γνωρίζω ότι: είναι το ανατολικό λιμάνι της πόλης | από τον 16ο αιώνα μέχρι σήμερα λειτουργεί ως ναυπηγείο (ταρσανάς)

Συνεχίζεις να κατηφορίζεις και βρίσκεσαι πλέον κάτω από τις εντυπωσιακά πελώριες «Καμάρες».



Γνωρίζω ότι: πρόκειται για εντυπωσιακό μνημείο της εποχής του Σουλεϊμάν του μεγαλοπρεπούς | έχει συνολικό μήκος: 280 μέτρα | έχει μέγιστο ύψος: 24,50 μέτρα | κτίστηκε την 3η δεκαετία του 16ου αιώνα πάνω στα ερείπια πιθανώς υδραγωγείου των υστερορωμαϊκών χρόνων (1ος-6ος αιώνας μ.Χ.) | στο βόρειο άκρο του κατέληγε επίγειος αγωγός μήκους 6,5 χλμ.

Έχεις ήδη βρει τα 4 στοιχεία και ήρθε η ώρα για το τελευταίο! Αναζητώντας την πινακίδα με τις σχετικές πληροφορίες για τις «Καμάρες», μπορείς να βρεις τον μεγαλύτερο ακέραιο αριθμό του μήκους που είχε ο επίγειος αγωγός που κατέληγε στο βόρειο άκρο του μνημείου και έφερνε το νερό από πηγές στην περιοχή της Παλιάς Καβάλας; Αυτό λοιπόν ήταν το τελευταίο στοιχείο που αναζητούσες!

Συγχαρητήρια! Κατάφερες να βρεις τη λέξη-θησαυρό που έχει πολύ μεγάλη δύναμη, ακολουθώντας μια διαδρομή όπου συνάντησες σπουδαία μνημεία, χώρους και κτίσματα ιστορικού ενδιαφέροντος!

Χάρτης του παιχνιδιού με σημαντικές ιστορικές πληροφορίες:

Προβολή Περπατώ στο σήμερα βαδίζοντας στο χθες σε χάρτη μεγαλύτερου μεγέθους



Φωτογραφικό άλμπουμ του παιχνιδιού με διάφορα σημεία της διαδρομής:



Γνωρίστε τον σχεδιαστή του παιχνιδιού...
Ο Ηρακλής Λαμπαδαρίου γεννήθηκε στην Κατερίνη το 1988 και μεγάλωσε στην Καβάλα. Από τα 10 του χρόνια ασχολείται συστηματικά με τον εθελοντισμό, τόσο με τη διοργάνωση όσο και με τη συμμετοχή σε συλλογικές δράσεις. Σπούδασε κλασική φιλολογία στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης στην Κομοτηνή, απ’ όπου αποφοίτησε το 2009. Είναι λάτρης των γλωσσών (γνωρίζει αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά ενώ έχει αρχίσει να μαθαίνει σλοβάκικα και κινέζικα) και έχει ταξιδέψει σε διάφορα μέρη της Ευρώπης, παίρνοντας μέρος σ’ έναν πλούσιο διαπολιτισμικό διάλογο που αναμφίβολα επηρέασε τον τρόπο σκέψης του. Γράφει παραμύθια για το παιδί που ο καθένας κρύβει μέσα του και αναζητά συνεχώς τρόπους για ένα Σχολείο που θα απελευθερώσει τη δημιουργικότητα και τη φαντασία του μαθητή.
Τον Αύγουστο του 2012 δημιούργησε τις ανοικτές, ψηφιακές μη εμπορικές Εκδόσεις Σαΐτα από τις οποίες κυκλοφορούν σε ελεύθερη ψηφιακή μορφή τα βιβλία του «Τάξη Δημιουργική με Φαντασία αρκετή», «Ο μαγικός σελιδοδείκτης» και «Χαιρετίσματα & ευχές».


Το παιχνίδι "Περπατώ στο σήμερα βαδίζοντας στο χθες" διανέμεται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα έργα 3.0 Unported (CC-BY-NC-ND 3.0 Unported).

4 σχόλια:

  1. Το παιχνίδι έχει μεγάλο ενδιαφέρον για πολλούς λόγους. Προβάλλει την ιστορία και τις ομορφιές της πόλης. Δίνει την ευκαιρία για ένα δημιουργικό περίπατο φίλων ή και γονέων-παιδιών. Δημιουργεί μια διαδρομή που θα ήθελες να δείξεις σε φίλους. Μaς ξεκολλάει από το σαλόνι και την τηλεόραση και ανακαλύπτουμε τους ΘΗΣΑΥΡΟΥΣ στην πόλη μας ή ως επισκέπτες σε αυτή. Εύχομαι να βρει την ανταπόκριση που του αξίζει.
    Με εκτίμηση
    Δημήτρης Κανελλόπουλος
    Αθήνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σ' ευχαριστώ πολύ για τα θετικά σου σχόλια Δημήτρη! Με μεγάλη χαρά περιμένω να ανακαλύψω μερικούς από τους θησαυρούς της πόλης σου μέσα από ένα δικό σου "ζωντανό" παιχνίδι!
      Φιλικά,
      Ηρακλής

      Διαγραφή
  2. Ηρακλή,εξαιρετικό!Μου δίνεις ιδέες για τη δημιουργία ενός "ζωντανού" παιχνιδιού με μουσικούς θησαυρούς(λόγω ειδικότητας)μέσα στην τάξη!Μπράβο σου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλημέρα Ελπίδα! Χαίρομαι ιδιαίτερα που βρήκες ενδιαφέρον το παιχνίδι! Ανυπομονώ να λάβω οδηγίες και υλικό για το "ζωντανό" παιχνίδι με μουσικούς θησαυρούς!

      Διαγραφή